class 10 sanskrit chapter 1 question answer

class 10 sanskrit chapter 1 question answer

NCERT Solutions for Class 10 Sanskrit Chapter 1 शुचिपर्यावरण कक्षा 10 संस्कृत की शेमुषी पाठ्यपुस्तक का प्रथम पाठ शुचिपर्यावरणम् केवल एक कविता नहीं, बल्कि एक जीवनदर्शन है। यह पाठ प्रदूषित महानगरीय जीवन की कठिनाइयों को उजागर करता है और प्रकृति की गोद में शुद्ध, शांत और सुखद जीवन की कामना करता है। कवि पर्यावरण की शुद्धता, पक्षियों के कलरव, वन की हरियाली और प्राकृतिक सौंदर्य को मानव जीवन के लिए आवश्यक मानता है। EaseEdu प्रस्तुत करता है इस पाठ के सभी प्रश्नों के उत्तर, व्याकरणिक विश्लेषण, अतिरिक्त परीक्षा-उपयोगी प्रश्न, और महत्वपूर्ण FAQs — ताकि विद्यार्थी परीक्षा में श्रेष्ठ प्रदर्शन कर सकें। Class 12 Hindi Chapter 1 Question Answer Class 10 sanskrit chapter 1 question answer प्रश्न 1: एकपदेन उत्तरं लिखत प्रश्न उत्तर (क) अत्र जीवितं कीदृशं जातम्? दुर्वहम् (ख) अनिशं महानगरमध्ये किं प्रचलति? कालायसचक्रम् (ग) कुत्सितवस्तुमिश्रितं किमस्ति? भक्ष्यम् (घ) अहं कस्मै जीवनं कामये? मानवाय (ङ) केषां माला रमणीया? ललितलतानाम् प्रश्न 2: संस्कृतभाषया उत्तराणि लिखत (क) कविः प्रकृतेः शरणं इच्छति, यतः धरातले जीवनं दुर्वहम् जातम्। (ख) महानगरेषु संसरणं कठिनं वर्तते, यतः मार्गेषु यानानां अनन्ताः पङ्क्यः सन्ति। (ग) वायुमण्डलं, जलं, भक्ष्यं, धरातलम् च दूषितम् अस्ति। (घ) कविः ग्रामान्ते एकान्ते कान्तारे सञ्चरणं कर्तुम् इच्छति। (ङ) स्वस्थजीवनाय शुद्धपर्यावरणे खगकुलकलरवयुक्ते वनदेशे भ्रमणीयम्। (च) कवेः कामना अस्ति यत् मानवः निसर्गे समाविष्टः जीवनं कामयेत्। CBSE Class 12 Date Sheet 2026 Released प्रश्न 3: सन्धिविच्छेदं कुरुत पद सन्धिविच्छेदः शुचिपर्यावरणम् शुचि + पर्यावरणम् कज्जलमलिनम् कज्जलम् + मलिनम् धृतसुखसन्देशम् धृतः + सुखसन्देशम् दुर्दान्तदशनैः दुर्दान्तः + दशनैः प्रश्न 4: रिक्तस्थानपूर्तिः (अव्ययानि) वाक्य उत्तर (क) इदानीं वायुमण्डलं ……………. प्रदूषितमस्ति। भृशम् (ख) ………….. जीवनं दुर्वहम् अस्ति। अत्र (ग) प्राकृतिक-वातावरणे सञ्चरणम् ……………….. लाभदायकं भवति। अपि (घ) पर्यावरणस्य संरक्षणम् …………….. प्रकृतेः आराधना। एव (ङ) ………….. समयस्य सदुपयोगः करणीयः। सदा (च) भूकम्पित-समये …………………. गमनमेव उचितं भवति। बहिः (छ) ………….. हरीतिमा …………… शुचि पर्यावरणम्। यत्र – तत्र प्रश्न 5: पर्यायपदं एवं विलोमपदं लिखत (अ) पर्यायपदं मूल शब्द पर्यायपद सलिलम् जलम् आम्रम् रसालम् वनम् कान्तारम् शरीरम् तनुः कुटिलम् वक्रम् पाषाणः प्रस्तरम् (आ) विलोमपदं मूल शब्द विलोमपद सुकरम् दुर्वहम् दूषितम् शुद्धम् गृहणन्ती मुञ्चन्ति निर्मलम् समलम् दानवाय मानवाय सान्ताः अनन्ताः प्रश्न 6: समस्तपदानि एवं समासः समस्तपद समासप्रकारः हरिततरूणाम् कर्मधारय ललितलतानाम् कर्मधारय नवमालिका कर्मधारय धृतसुखसन्देशम् बहुब्रीहि कज्जलमलिनम् कर्मधारय दुर्दान्तदशनैः कर्मधारय प्रश्न 7: रेखाङ्कितपदाधारित प्रश्ननिर्माणम् वाक्य प्रश्न शकटीयानम् कज्जलमलिनं धूमं मुञ्चति। शकटीयानम् कीदृशं धूमं मुञ्चति? उद्याने पक्षिणां कलरवं चेतः प्रसादयति। उद्याने केषाम् कलरवं चेतः प्रसादयति? पाषाणीसभ्यतायां लतातरुगुल्माः प्रस्तरतले पिष्टाः सन्ति। पाषाणीसभ्यतायां के प्रस्तरतले पिष्टाः सन्ति? महानगरेषु वाहनानाम् अनन्ताः पङ्क्तयः धावन्ति। कुत्र वाहनानाम् अनन्ताः पङ्क्तयः धावन्ति? प्रकृत्याः सन्निधौ वास्तविकं सुखं विद्यते। कस्याः सन्निधौ वास्तविकं सुखं विद्यते? अतिरिक्त परीक्षा-उपयोगी प्रश्न (Extra Exam Prep) शुचिपर्यावरणस्य लक्षणानि पाठानुसारं लिखत। कविना प्रकृतेः महत्त्वं कथं प्रतिपादितम्? पाठे महानगरस्य जीवनं कथं चित्रितम्? पाठे प्रयुक्त समासपदानि चिनुत। पाठे प्रयुक्त अव्ययानि एवं विशेषणानि लिखत। पाठे प्रयुक्त क्रियापदानि एवं तेषां कालवाचकता लिखत। व्याकरण बिन्दु (Grammar Highlights) समास: कर्मधारय, बहुब्रीहि, द्वन्द्व सन्धि: स्वर सन्धि, व्यंजन सन्धि अव्यय प्रयोग: भृशम्, अत्र, तत्र, यत्र, अपि, एव, सदा, बहिः विलोम शब्द: दूषितम् – शुद्धम्, सुकरम् – दुर्वहम् FAQs – शुचिपर्यावरणम् Q1. शुचिपर्यावरणम् पाठे मुख्य संदेशः कः अस्ति? स्वस्थ जीवनाय शुद्ध पर्यावरणस्य आवश्यकता प्रतिपाद्यते। Q2. कविः प्रकृतेः शरणं किमर्थं इच्छति? कविः महानगरस्य प्रदूषितजीवनात् त्रस्तः अस्ति, अतः प्रकृतेः सन्निधौ सुखं कामयति। Q3. पाठे वर्णितं महानगरस्य जीवनं कथं अस्ति? दुर्वहम्, प्रदूषितम्, ध्वनिपूर्णम्, तथा यानपङ्क्यैः युक्तम्। Q4. समस्तपद ‘धृतसुखसन्देशम्’ कः समासः अस्ति? बहुब्रीहि समासः। Q5. पाठे प्रकृत्याः सन्निधौ किम् विद्यते? वास्तविकं सुखं। निष्कर्ष (Conclusion) शुचिपर्यावरणम् पाठ केवल संस्कृत कविता न होकर एक जीवनदर्शन है। यह हमें प्रकृति की ओर लौटने, प्रदूषण से बचने और स्वस्थ जीवन जीने की प्रेरणा देता है। EaseEdu द्वारा प्रस्तुत ये NCERT Solutions विद्यार्थियों को परीक्षा की दृष्टि से पूर्ण मार्गदर्शन प्रदान करते हैं — व्याकरण, शब्दार्थ, समास, सन्धि, पर्याय और विलोम शब्दों सहित।

NCERT Solutions for Class 11 Biology Chapter 1: The Living World

Chapter 1 of Class 11 Biology, The Living World, introduces students to the fundamental concept of life and its classification. From understanding what makes an organism “living” to exploring the taxonomic hierarchy, this chapter lays the foundation for advanced biological studies. Below are well-structured, easy-to-understand solutions to all NCERT questions — rewritten for clarity and exam excellence. Class 12 Hindi Chapter 1 Question Answer NCERT Solutions for Class 11 Biology Chapter 1 Q1. Why are living organisms classified? Classification helps organize the vast diversity of life on Earth. It eliminates confusion caused by regional names and enables scientists to study organisms systematically using a universal naming system. Q2. Why are classification systems changing? As science evolves, so do classification methods. Earlier systems relied on physical traits and habitats; modern systems incorporate genetic, biochemical, and evolutionary data for more accurate categorization. Q3. What different criteria would you choose to classify people you meet often? People can be classified based on traits like gender, profession, interests, education level, and behavioral patterns. Q4. What do we learn from identifying individuals and populations? Identification reveals key traits such as origin, language, habits, and social roles, helping us understand diversity and relationships within and between groups. Q5. Given below is the scientific name of Mango. Identify the correctly written name. Mangifera Indica or Mangifera indica? The correct format is Mangifera indica — with the genus capitalized and the species in lowercase, both italicized. Q6. Define a taxon. Give some examples of taxa at different hierarchical levels. A taxon is a unit in the classification system. Examples include: Kingdom: Animalia Phylum: Chordata Class: Mammalia Order: Primata Family: Hominidae Genus: Homo Species: sapiens Q7. Can you identify the correct sequence of taxonomical categories? Correct sequence: Species → Genus → Order → Phylum Q8. What do you understand by the term ‘species’? Discuss its meaning in higher plants, animals, and bacteria. A species is a group of organisms sharing common traits. In plants and animals, reproductive isolation defines species. In bacteria, genetic similarity is used due to asexual reproduction. Q9. Define and understand the following terms: Phylum: Group of related classes under a kingdom. Class: Set of similar orders. Family: Collection of related genera. Order: Grouping of families with shared traits. Genus: Cluster of closely related species. Q10. How is a key helpful in the identification and classification of an organism? A key uses contrasting features to narrow down and identify organisms. It simplifies classification by guiding users through a step-by-step comparison. Q11. Illustrate the taxonomical hierarchy with suitable examples of a plant and an animal. Taxonomic Level Wheat (Plant) Human (Animal) Kingdom Plantae Animalia Phylum/Division Angiospermae Chordata Class Monocotyledonae Mammalia Order Poales Primata Family Poaceae Hominidae Genus Triticum Homo Species aestivum sapiens Benefits of Solving NCERT Solutions for Chapter 1 Concept Clarity: Builds strong understanding of classification and taxonomy. Exam Confidence: Reinforces key definitions and sequences for quick recall. Critical Thinking: Encourages logical reasoning through scientific classification. Self-Study Friendly: Easy-to-follow answers promote independent learning. Strong Foundation: Prepares students for deeper topics in biodiversity and evolution. easeedu Best Books for NFSU Entrance Exam Preparation 2026 FAQs – Class 11 Biology Chapter 1 Q1. What is the main focus of Chapter 1 in Class 11 Biology? It introduces the concept of life, classification systems, and taxonomical hierarchy. Q2. Why is binomial nomenclature important? It provides a universal naming system, reducing confusion caused by local names. Q3. What is the role of taxonomy in biology? Taxonomy helps organize and identify organisms based on shared characteristics. Q4. How does classification benefit scientific research? It streamlines data collection, comparison, and communication across global research. Q5. What is the difference between genus and species? Genus groups closely related species; species is the most specific classification level. Conclusion Understanding The Living World is the first step toward mastering biology. These NCERT solutions not only simplify complex topics but also prepare students for competitive exams and future scientific exploration. Keep revising, stay curious, and let biology reveal the wonders of life!

Class 12 Hindi Chapter 1 Question Answer

Class 12 Hindi Chapter 1 Question Answer परिचय ‘आत्म-परिचय, एक गीत’ एक आत्मकथात्मक कविता है जिसमें कवि ने अपने जीवन के अनुभवों, संघर्षों और आत्मबोध को सरल लेकिन गहन शब्दों में प्रस्तुत किया है। यह कविता आत्मनिरीक्षण, संवेदना और आत्मबल का प्रतीक है। CBSE Class 12 Date Sheet 2026 Released पाठ्यपुस्तक के सभी प्रश्नों के उत्तर कविता के साथ प्रश्न 1: कविता एक ओर जगजीवन का भार लिए घूमने की बात करती है और दूसरी ओर ‘मैं कभी न जग का ध्यान किया करता हूँ’ – विपरीत से लगते इन कथनों का क्या आशय है? 👉 कवि जीवन को जगत का भार मानते हैं जिसे वह स्वयं वहन करते हैं, परंतु वह संसार की गतिविधियों में रुचि नहीं लेते। यह विरोधाभास कवि के आत्मकेंद्रित दृष्टिकोण को दर्शाता है। प्रश्न 2: ‘जहाँ पर दाना रहते हैं, वहीं नादान भी होते हैं’ – कवि ने ऐसा क्यों कहा होगा? 👉 यह पंक्ति समाज की विविधता को दर्शाती है। जहाँ ज्ञानी होते हैं, वहीं अज्ञानी भी होते हैं — यही जीवन का यथार्थ है। प्रश्न 3: ‘मैं और, और जग और, कहाँ का नाता’ – पंक्ति में ‘और’ शब्द की विशेषता बताइए। 👉 ‘और’ शब्द का प्रयोग तीन बार हुआ है, हर बार अलग अर्थ में — भिन्नता, दूरी और असंबंधता को दर्शाने के लिए। यह अनुप्रास अलंकार का उदाहरण भी है। प्रश्न 4: ‘शीतल वाणी में आग’ के होने का क्या अभिप्राय है? 👉 कवि की वाणी भले ही शांत हो, पर उसमें जीवन के संघर्षों की तीव्रता छिपी है। यह विरोधाभास अलंकार का उदाहरण है। प्रश्न 5: बच्चे किस बात की आशा में नीड़ों से झाँक रहे होंगे? 👉 बच्चे अपने माता-पिता की प्रतीक्षा में, भोजन और स्नेह की आशा में नीड़ों से झाँक रहे होंगे। प्रश्न 6: ‘दिन जल्दी-जल्दी ढलता है’ की आवृत्ति से कविता की किस विशेषता का पता चलता है? 👉 यह पंक्ति जीवन की क्षणभंगुरता और समय के तीव्र प्रवाह को दर्शाती है। इससे कवि की चिंता और आत्मबोध की गहराई प्रकट होती है। कविता के आसपास प्रश्न 1: संसार में कष्टों को सहते हुए भी खुशी और मस्ती का माहौल कैसे पैदा किया जा सकता है? 👉 आत्मबल, सकारात्मक सोच और रचनात्मक दृष्टिकोण से व्यक्ति कठिन परिस्थितियों में भी आनंद और उत्साह बनाए रख सकता है। आपसदारी प्रश्न 1: जयशंकर प्रसाद की आत्मकथ्य कविता की कुछ पंक्तियाँ दी गई हैं। क्या पाठ में दी गई आत्म-परिचय कविता से इस कविता का आपको कोई संबंध दिखाई देता है? चर्चा करें। 👉 दोनों कविताएँ आत्मकथात्मक शैली में हैं। जयशंकर प्रसाद की कविता में आत्मकथा को छिपाने की प्रवृत्ति है, जबकि बच्चन जी की कविता में आत्मबोध को स्पष्ट रूप से व्यक्त किया गया है। दोनों कविताएँ जीवन के अनुभवों और भावनाओं की गहराई को दर्शाती हैं। Career After 12th Biology अतिरिक्त अभ्यास (व्याकरण और विश्लेषण) अलंकार: विरोधाभास: ‘शीतल वाणी में आग’ अनुप्रास: ‘मैं और, और जग और’ भावार्थ: कविता आत्मबोध, आत्मसंघर्ष और आत्मस्वीकृति की ओर प्रेरित करती है। यह जीवन की सच्चाई को स्वीकारने और उसे समझने की प्रक्रिया है। शब्दार्थ: नीड़: पक्षियों का घोंसला सत्त्व: आत्मबल या शक्ति नादान: अज्ञानी अक्सर पूछे जाने वाले प्रश्न (FAQs) Q1. आत्म-परिचय कविता का मुख्य भाव क्या है? 👉 आत्मबोध, आत्मसंघर्ष और आत्मस्वीकृति। Q2. कवि ने ‘मैं और, और जग और’ क्यों कहा? 👉 यह पंक्ति कवि और संसार के बीच की दूरी को दर्शाती है। Q3. ‘शीतल वाणी में आग’ किस अलंकार का उदाहरण है? 👉 विरोधाभास अलंकार। Q4. कविता किस शैली में लिखी गई है? 👉 आत्मकथात्मक शैली। Q5. यह कविता किस कवि द्वारा रचित है? 👉 हरिवंश राय बच्चन। निष्कर्ष | Class 12 Hindi Chapter 1 Question Answer ‘आत्म-परिचय, एक गीत’ केवल एक कविता नहीं, बल्कि आत्मा की आवाज़ है। यह पाठ विद्यार्थियों को आत्मनिरीक्षण, संवेदना और आत्मबल की ओर प्रेरित करता है। EaseEdu पर हम ऐसे ही सरल, स्पष्ट और परीक्षा-केंद्रित नोट्स प्रदान करते हैं ताकि हर छात्र आत्मविश्वास से आगे बढ़ सके। easeedu

Class 8th Sanskrit Chapter 4 Question Answer

class 8th sanskrit chapter 4 question answer

कक्षा 8 संस्कृत – पाठ 4: सदैव पुरतो निधेहि चरणम् | प्रश्न उत्तर, व्याकरण और FAQs ‘सदैव पुरतो निधेहि चरणम्’ एक प्रेरणादायक गीत है जो आत्मबल, राष्ट्रप्रेम और लक्ष्य के प्रति समर्पण की भावना को जाग्रत करता है। कवि श्रीधर भास्कर वर्णेकर इस गीत के माध्यम से हमें सिखाते हैं कि जीवन में चाहे कितनी भी कठिनाइयाँ आएं, हमें अपने पथ पर अडिग रहना चाहिए। सभी 7 प्रश्नों के क्रमवार उत्तर प्रश्न 1: पाठ रचं गीत स्वयं गायता। उत्तर: यह गीत विद्यार्थियों को आत्मबल और राष्ट्रप्रेम की भावना से ओतप्रोत करता है। इसे स्वयं गाकर उसका भाव समझना चाहिए। प्रश्न 2: अधोलिखितानां प्रश्नानां उत्तराणि एकवाक्ये लिखत— (क) स्वकीयं सत्त्वं किं भवति? 👉 स्वकीयं सत्त्वं बलं भवति। (ख) पथि कें विषमः प्रहणः? 👉 पथि पाषाणः विषमः प्रहणः। (ग) सत्त्वं किं करणीयम्? 👉 सततं ध्येयस्मरणं करणीयम्। (घ) पाथस्य सत्त्वं स्वकीयम् कः? 👉 पाथस्य सत्त्वं स्वकीयम् बलम्। (ङ) स कोऽशिष्यः कविः प्रहणः? 👉 सः राष्ट्रवादी कविः प्रहणः। Class 8th Sanskrit Chapter 3 Hindi Translation प्रश्न 3: लोट् लकार के क्रियापदों से रिक्त स्थान पूर्ति करें वाक्य उत्तर (क) त्वं विद्यालयं …………। चल (ख) राष्ट्रं अनुयान्ति …………। विधेहि (ग) महत्त्वं जलं …………। देहि (घ) मूढाः ………… धर्मानुष्ठानानि। जहीहि (ङ) ………… गोविन्दम्। भज (च) सततं ध्येयमधिगच्छ …………। कुरु प्रश्न 4 (अ): ‘आम्’ और ‘न्’ लिखिए वाक्य उत्तर (क) निःशङ्कं गिरीशः अस्ति। आम् (ख) स्वकीयं वयं बालेन भवति। न् (ग) पथि स्थितः पशुः न शान्ति। न् (घ) गगनं सुकुमारं अस्ति। आम् (ङ) वयं सर्वे एव चलामि। न् प्रश्न 4 (आ): यथायोग्य शब्दों का मिलान करें शब्द मिलान परितः पुरतः नतः नतः आवाहनम् अथवाहनम् विपथाः समाः Sanskrit Class 8 Chapter 2 Question Answer प्रश्न 5: अव्यय पदों से रिक्त स्थान पूर्ति करें वाक्य उत्तर विद्यालयस्य ………… एकम् उदाहरणम् अस्ति। पुरतः सत्यं ………… जयते। एव किं भगवान् मन्दिरं कृतवान् …………? खलु सः यथा चिन्तयति ………… भवति। तथा ग्रामे ………… वृक्षाः सन्ति। परितः रामः ………… सीतया। बिना ………… प्रातःकाले उठति। सदा ………… सन्तानं भज। सदा प्रश्न 6: विलोम शब्दों का मिलान करें शब्द विलोम पूरः पृष्ठतः स्वकीयं परकीयं भीति: साहसः अर्जुनः चिरम् गमम् आगमनम् Class 8th Sanskrit Chapter 2 Hindi Translation प्रश्न 7 (अ): लट्–लोट्–विधिलिङ् रूप निर्माण क्रिया लट् लकार लोट् लकार विधिलिङ् लकार खेलति खेलति खेलतु खेलेत् खादति खादति खादतु खादेत् पिबामि पिबामि पिबानि पिबेयम् हसति हसति हसतु हसेत् नमामि नमामि नमानि नमेयम् class 8 sanskrit chapter 3 question answer अक्सर पूछे जाने वाले प्रश्न (FAQs) Q1. ‘सदैव पुरतो निधेहि चरणम्’ का मुख्य संदेश क्या है? 👉 जीवन में हमेशा आगे बढ़ते रहो और लक्ष्य पर केंद्रित रहो। Q2. इस पाठ के रचयिता कौन हैं? 👉 श्रीधर भास्कर वर्णेकर। Q3. ‘निधेहि’ शब्द का अर्थ क्या है? 👉 रखो या स्थापित करो। Q4. यह पाठ किस प्रकार की भावना को दर्शाता है? 👉 राष्ट्रवाद, आत्मबल और सकारात्मक सोच। Q5. परीक्षा में इस पाठ से किस प्रकार के प्रश्न आते हैं? 👉 एकपद उत्तर, रिक्त स्थान पूर्ति, विलोम शब्द, अव्यय पद, व्याकरण आधारित प्रश्न। Class 8th Sanskrit Chapter 4 Hindi Translation निष्कर्ष ‘सदैव पुरतो निधेहि चरणम्’ केवल एक गीत नहीं, बल्कि जीवन का मार्गदर्शन है। यह पाठ विद्यार्थियों को आत्मबल, अनुशासन और राष्ट्रप्रेम की ओर प्रेरित करता है। EaseEdu पर हम ऐसे ही सरल, स्पष्ट और परीक्षा-केंद्रित नोट्स प्रदान करते हैं ताकि हर छात्र आत्मविश्वास से आगे बढ़ सके।

Class 8th Sanskrit Chapter 4 Hindi Translation

Class 8th Sanskrit Chapter 4 Hindi Translation

कक्षा 8 संस्कृत – पाठ 4: सदैव पुरतो निधेहि चरणम्‌ | सम्पूर्ण हिन्दी अनुवाद पाठ परिचय यह गीत श्रीधर भास्कर वर्णेकर द्वारा रचित है। इसमें जीवन में आने वाली कठिनाइयों को स्वीकार कर आगे बढ़ने का संदेश दिया गया है। यह कविता साहस, आत्मबल, राष्ट्रप्रेम और लक्ष्य की ओर निरंतर बढ़ते रहने की प्रेरणा देती है। श्लोक 1 चल चल पुरतो निधेहि चरणम्। सदैव पुरतो निधेहि चरणम्।। हिन्दी अनुवाद: चलो-चलो, आगे कदम बढ़ाओ। हमेशा आगे कदम बढ़ाओ। अर्थात् जीवन में कभी रुकना नहीं चाहिए, निरंतर आगे बढ़ते रहना चाहिए। श्लोक 2 गिरिशिखरे ननु निजनिकेतनम्। विनैव यानं नगारोहणम्।। बलं स्वकीयं भवति साधनम्। सदैव पुरतो निधेहि चरणम्।। हिन्दी अनुवाद: निश्चित रूप से तुम्हारा घर पर्वत की चोटी पर है। हमें बिना किसी वाहन के पर्वत पर चढ़ना है। अपना बल ही हमारा साधन है। इसलिए हमेशा आगे कदम बढ़ाओ। श्लोक 3 पथि पाषाणाः विषमाः प्रखराः। हिंस्राः पशवः परितो घोराः।। सुदुष्करं खलु यद्यपि गमनम्। सदैव पुरतो निधेहि चरणम्।। हिन्दी अनुवाद: मार्ग में टेढ़े-मेढ़े और नुकीले पत्थर होंगे। चारों ओर भयंकर हिंसक पशु होंगे। यद्यपि यात्रा अत्यधिक कठिन होगी, फिर भी हमेशा आगे कदम बढ़ाओ। श्लोक 4 जहीहि भीतिं भज भज शक्तिम्। विधेहि राष्ट्रे तथाऽनुरक्तिम्।। कुरु कुरु सततं ध्येय-स्मरणम्। सदैव पुरतो निधेहि चरणम्।। हिन्दी अनुवाद: भय को त्याग दो। शक्ति को अपनाओ और राष्ट्र से प्रेम करो। निरंतर अपने लक्ष्य का स्मरण करो। हमेशा आगे कदम बढ़ाओ। class 8 sanskrit chapter 3 question answer Class 8th Sanskrit Chapter 3 Hindi Translation Sanskrit Class 8 Chapter 2 Question Answer Class 8th Sanskrit Chapter 2 Hindi Translation निष्कर्ष : Class 8th Sanskrit Chapter 4 Hindi Translation यह कविता छात्रों को जीवन में आने वाली कठिनाइयों से डरने के बजाय उनका सामना करने और निरंतर आगे बढ़ते रहने की प्रेरणा देती है। यह आत्मबल, राष्ट्रप्रेम और लक्ष्य के प्रति समर्पण का संदेश देती है। Join the Future of Learning with EaseEdu! At EaseEdu, we don’t just teach — we transform. From smart Sanskrit solutions to viral science reels, our content connects deeply with students and parents alike. With expertly curated study plans, exam-ready blogs, and engaging digital resources, we help schools stand out and students succeed. Partner with us to boost your admissions, build trust in your brand, and deliver education that’s not just effective — it’s unforgettable. EaseEdu: Where clarity meets creativity, and every student feels seen.

Class 8 Sanskrit Chapter 3 Question Answer

class 8 sanskrit chapter 3 question answer

कक्षा 8 संस्कृत – पाठ 3: डिजीभारतम्‌ | NCERT प्रश्नोत्तर EaseEdu प्रस्तुत करता है डिजीभारतम्‌ पाठ का सम्पूर्ण समाधान — एक ऐसा अध्याय जो भारत की डिजिटल यात्रा को संस्कृत में दर्शाता है। यह पाठ आधुनिक भारत की तकनीकी प्रगति, डिजिटल सेवाओं और पर्यावरण सुरक्षा जैसे विषयों को सरल संस्कृत में प्रस्तुत करता है। यह ब्लॉग छात्रों को परीक्षा में अच्छे अंक दिलाने के लिए बनाया गया है — जिसमें NCERT के सभी प्रश्नों के उत्तर, व्याकरण अभ्यास, अतिरिक्त प्रश्न, और अक्सर पूछे जाने वाले सवाल शामिल हैं। Class 8 Sanskrit Chapter 5 Question Answer Class 8th Sanskrit Chapter 5 Hindi Translation NCERT प्रश्नोत्तर – class 8 sanskrit chapter 3 question answer प्रश्न 1: एकपदेन उत्तरं लिखत कुत्र “डिजिटल इण्डिया” इत्यस्य चर्चा भवति? 👉 उत्तरम्: सम्पूर्ण विश्वे केन सह मानवस्य आवश्यकता परिवर्तते? 👉 उत्तरम्: काल परिवर्तनेन आपणे वस्तूनां क्रयसमये केषाम् अनिवार्यता न भविज्यति? 👉 उत्तरम्: रूप्यकाम् कस्मिन् उद्योगे वृक्षाः उपयुज्यन्ते? 👉 उत्तरम्: कर्गदोद्योगे अद्य सर्वाणि कार्याणि केन साधितानि भवन्ति? 👉 उत्तरम्: संगणक नामकेन  प्रश्न 2: पूर्णवाक्येन उत्तरं लिखत प्राचीनकाले विद्या कथं गृह्यते स्म? 👉 उत्तरम्: प्राचीनकाले विद्या मौखिकरूपेण गृह्यते स्म। वृक्षाणां कर्तनं कथं न्यूनतां यास्यति? 👉 उत्तरम्: संगणकस्य प्रयोगेण वृक्षाणां कर्तनं न्यूनतां यास्यति। चिकित्सालये कस्य आवश्यकता अद्य नानुभूयते? 👉 उत्तरम्: चिकित्सालये रूप्यकाणाम् आवश्यकता अद्य नानुभूयते। वयम् कस्यां दिशि अग्रेसरामः? 👉 उत्तरम्: वयम् डिजीभारतम् दिशि अग्रेसरामः। वस्त्रपुटके केषाम् आवश्यकता न भविष्यति? 👉 उत्तरम्: वस्त्रपुटके रूप्यकाणाम् आवश्यकता न भविष्यति। प्रश्न 3: रेखांकितपदान्यधिकृत्य प्रश्ननिर्माणं कुरुत भोजपत्रोपरि लेखनम् आरब्धम्। 👉 प्रश्नः: भोजपत्रोपरि किम् आरब्धम्? लेखनार्थम् कर्गदस्य आवश्यकतायाः अनुभूतिः न भविष्यति। 👉 प्रश्नः: लेखनार्थम् कस्य आवश्यकतायाः अनुभूतिः न भविष्यति? विश्रामगृहेषु कक्षं सुनिश्चितं भवेत्। 👉 प्रश्नः: केषु कक्षं सुनिश्चितं भवेत्? सर्वाणि पत्राणि चलदूरभाषयन्त्रे सुरक्षितानि भवन्ति। 👉 प्रश्नः: सर्वाणि पत्राणि के सुरक्षितानि भवन्ति? वयम् उपचारार्थम् चिकित्सालयं गच्छामः। 👉 प्रश्नः: वयम् किमर्थम् चिकित्सालयं गच्छामः? प्रश्न 4: उदाहरणमनुसृत्य विशेषण–विशेष्य मेलं कुरुत विशेषण (Adjective) विशेष्य (Noun) मौलिकम् ज्ञानम् महान् कार्याणि श्रेष्ठम् उपकारः मुक्ति दायकः विनियमः 👉 उदाहरण: मौलिकम् ज्ञानम्, महान् कार्याणि, श्रेष्ठम् उपकारः, मुक्ति दायकः विनियमः व्याकरण अभ्यास प्रश्न 5: सन्धि निर्माण पदस्य + अस्य = पदस्यास्य तालपत्र + उपरि = तालपत्रोपरि च + अतिष्ठत = चातिष्ठत कर्गद + उद्योगे = कर्गदोद्योगे क्रय + अर्थम् = क्रयार्थम् इति + अनयोः = इत्योनयोः उपचार + अर्थम् = उपचारार्थम् प्रश्न 6: वाक्य निर्माण (पद प्रयोग) उदाहरण: जिज्ञासा – मम मानसीं वैज्ञानिकानां विषयं जिज्ञासा अस्ति। पर्यावरणम् – मम मानसीं पर्यावरणम् विषयं जिज्ञासा अस्ति। सामाजिकः – मम मानसीं सामाजिकः विषयं जिज्ञासा अस्ति। पर्यावरण सुरक्षा – मम मानसीं पर्यावरण सुरक्षा विषयं जिज्ञासा अस्ति। विश्रामगृहः – अत्र विश्रामगृहः नास्ति।  प्रश्न 7: चतुर्थी विभक्ति प्रयोग उदाहरण: पिबुकं जलं ददाति। (पिबुक) → पिबुकाय जलं ददाति। सः दासाय भोजनं ददाति। सः बालाय वस्त्रं ददाति। सः नार्यै पुस्तकम् अत्र ददाति। सः मातरै अन्नं ददाति। Class 8th Sanskrit Chapter 4 Question Answer Class 8th Sanskrit Chapter 4 Hindi Translation class 8 sanskrit chapter 3 question answer Class 8th Sanskrit Chapter 3 Hindi Translation Sanskrit Class 8 Chapter 2 Question Answer अक्सर पूछे जाने वाले प्रश्न (FAQ) प्रश्न 1: डिजीभारतम् पाठ का मुख्य उद्देश्य क्या है? 👉 उत्तर: भारत की डिजिटल प्रगति को संस्कृत में दर्शाना। प्रश्न 2: इस पाठ में कौन-कौन से आधुनिक विषय शामिल हैं? 👉 उत्तर: कंप्यूटर, डिजिटल सेवाएं, पर्यावरण सुरक्षा, मोबाइल तकनीक। प्रश्न 3: यह पाठ परीक्षा में कैसे मदद करता है? 👉 उत्तर: इसमें व्याकरण, शब्द निर्माण, और आधुनिक विषयों का अभ्यास है जो परीक्षा में सीधे पूछे जाते हैं। प्रश्न 4: EaseEdu पर क्या अतिरिक्त सामग्री उपलब्ध है? 👉 उत्तर: हिंदी अनुवाद, अतिरिक्त प्रश्न, रील स्क्रिप्ट, और PDF अभ्यास पत्र। Sanskrit Class 8 Chapter 2 Question Answer Class 8th Sanskrit Chapter 2 Hindi Translation Class 8th Sanskrit Chapter 3 Hindi Translation निष्कर्ष: class 8 sanskrit chapter 3 question answer डिजीभारतम् केवल एक पाठ नहीं, बल्कि संस्कृत में भारत की डिजिटल क्रांति का परिचय है। EaseEdu के इस ब्लॉग से छात्र न केवल परीक्षा में अच्छे अंक प्राप्त करेंगे, बल्कि संस्कृत को आधुनिक संदर्भ में भी समझ पाएंगे। अब संस्कृत भी डिजिटल हो गई है — और EaseEdu के साथ, आपकी तैयारी भी!

CBSE Class 10 Date Sheet 2026 (Tentative)

CBSE Class 10 Date Sheet 2026

The Central Board of Secondary Education (CBSE) has officially released the tentative timetable for the CBSE Class 10 Board Exams 2026. This schedule helps students, parents, and teachers plan ahead, reduce exam stress, and allows for structured revision. According to the recent notice, the Class 10 board exams will begin from February 17, 2026 and conclude on March 9, 2026. Below is the full subject-wise tentative CBSE Class 10 exam date sheet for 2026. Bookmark this page for all official updates and tips on preparing for your boards! CBSE Class 10 Date Sheet 2026 (Tentative) Date Day Time Subject Code Subject Name 17 Feb 2026 Tuesday 10:30 am – 01:30 pm 041/241 Mathematics Standard/Basic 19 Feb 2026 Thursday 10:30 am – 01:30 pm 086 Science 21 Feb 2026 Saturday 10:30 am – 01:30 pm 087 Social Science 23 Feb 2026 Monday 10:30 am – 01:30 pm 101/184 English (Comm./Lang & Lit.) 25 Feb 2026 Wednesday 10:30 am – 12:30 pm 165/402/417 Computer Applications/IT/AI 27 Feb 2026 Friday 10:30 am – 01:30 pm 119/122 Sanskrit 2 Mar 2026 Monday 10:30 am – 01:30 pm 002/085 Hindi Course A/B 4 Mar 2026 Wednesday 10:30 am – 01:30 pm Various Regional/Foreign Languages 6 Mar 2026 Friday 10:30 am – 01:30 pm 064 Home Science 9 Mar 2026 Monday 10:30 am – 01:30 pm Other Codes Remaining Electives/Vocationals Note: The above schedule is provisional. Always check the official CBSE website before making final preparations. Dates may be revised based on official notifications. Career After 12th Biology Important Exam Guidelines & New Updates Single Shift Exam: All exams will start at 10:30 am across India and abroad. Two Exams Policy: From 2026, CBSE is conducting core board exams in two phases: Phase 1 (Feb-Mar), Phase 2 (May-June), with students able to retain their best score. Result Dates: Results are expected by July 2026, helping students plan for higher education admissions without delay. Large Student Base: Over 45 lakh students (Classes 10+12) will appear for the CBSE 2026 board exams across India and 26 countries. Early Announcement: The schedule was released five months in advance to improve strategic revision and reduce exam anxiety for students and parents. Exam Preparation Tips for CBSE Class 10 Board 2026 Make a Revision Plan: Use the tentative date sheet to plan detailed subject-wise revision. Prioritize Major Subjects: Give extra time to core subjects like Maths, Science, Social Science, English, and Hindi. Practice Past Papers: Solve previous years’ CBSE papers for effective time management. Stay Updated: Follow official CBSE notifications and be ready for further changes to the exam timetable. Balanced Routine: Ensure regular study breaks, sleep, and healthy eating to stay stress-free during board season. CBSE Class 12 Date Sheet 2026 Released Frequently Asked Questions – CBSE Class 10 Board Date Sheet 2026 Q1: Where can I download the official CBSE Class 10 date sheet 2026 PDF? A: Visit the official CBSE website at cbse.gov.in or get the latest schedule from reputable education portals and this page. Q2: Can the CBSE board exam schedule change? A: Yes, the timetable is tentative and subject to revision by CBSE, depending on national circumstances. Q3: What is the result date for CBSE Class 10 Board 2026? A: The results are expected by July 2026, with updates available on the CBSE website.